ปางถวายเนตร

   

ลักษณะพระพุทธรูป
        พระพุทธรูปปางนี้  อยู่ในพระอิริยาบถยืน  ลืมพระเนตรทั้งสองข้างเพ่งไปข้างหน้า  ทอดพระเนตรดูต้นศรีมหาโพธิพฤกษ์พระหัตถ์ทั้งสองห้อยลงมาประสานทับกันอยู่ข้างหน้าระหว่างพระเพลา  พระหัตถ์ขวาทับพระหัตถ์ซ้าย  อยู่ในพระอาการสังวร

ประวัติความเป็นมา
        ครั้นพระบรมโพธิสัตว์เจ้า  ได้ตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ  เป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว  พระองค์ก็เสด็จประทับเสวยวิมุตติสุขอยู่ที่ร่มพระศรีมหาโพธิ ๗วันแล้วก็เสด็จจากร่มพระศรีมหาโพธิ ไปประทับยืนกลางแจ้งทางทิศอิสาณของต้นศรีมหาโพธินั้น  ทรงทอดพระเนตรต้นศรีมหาโพธิโดยไม่กระพริบพระเนตร  ด้วยพระอิริบาบาถนั้นถึง  ๗  วันสถานที่เสด็จประทับยืนทอดพระเนตรต้นศรีมหาโพธินั้น  เป็นนิมิตมหามงคลเรียกว่า  “อมิสสเจดีย์”  
    พระพุทธจริยาที่ทรงเพ่งจ้องพระเนตรดูต้นศรีมหาโพธิโดยไม่กระพริบพระเนตรถึง  ๗  วันนี้  เป็นเหตุแห่งการสร้างพระพุทธรูปปางนี้เรียกว่า  “ปางถวายเนตร”  นิยมสร้างเป็นพระพุทธรูปที่สักการบูชาประจำวันของคนเกิดวันอาทิตย์
    อนึ่ง  ต้นไม้อสัตถโพธิพฤกษ์อันเป็นสถานที่กำเนิดพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าและสัจธรรมอันบริสุทธิ์  สำหรับชำระกิเลสนานาชนิดของสัตว์โลกได้อย่างศักดิ์สิทธิ์  จึงพลอยได้นามตามการตรัสรู้ของพระพุทธองค์ว่า  “ต้นพระศรีมหาโพธิ์พฤกษ์”  ด้วย