| ลักษณะของพระพุทธรูป
พระพุทธรูปปางนี้ อยู่ในพระอิริยาบถนั่งขัดสมาธิอยู่ในเรือนแก้ว หงายพระหัตถ์ทั้งสองซ้อนกัน พระหัตถ์ขวาวางทับพระหัตถ์ซ้ายวางบนพระเพลา มีเรือนแก้วรอบพระกายงามวิจิตร ดูพระพุทธรูปพระพุทธชินราชพิษณุโลกเป็นตัวอย่างบางแห่งสร้างเป็นแบบขัดสมาธิเพชรประทับนั่งอยู่ในเรือนแก้ว
ประวัติความเป็นมา
ครั้นพระพุทธองค์เสด็จจากการเสด็จจงกลม ๗ วันแล้วในสัปดาห์ที่ ๔ พระผู้มีพระภาคเจ้าก็เสด็จจากจงกรมแก้ว ไปทางทิศพายัพแห่งต้นพระศรีมหาโพธิ ประทับนั่งขัดสมาธิในเรือนแก้ว ซึ่งเทวดานิรมิตขึ้นถวาย ทรงพิจารณาพระอภิธรรมปิฎก ณ เรือนแก้วนั้นสิ้น ๗ วัน และสถานที่ประดิษฐานเรือนแก้วเป็นนิรมิตมหามงคลเรียกว่า “รัตนฆรเจดีย์” ต่อจากนั้น พระองค์ก็เสด็จไปยังไม้อชปาลนิโครธ ต้นไทรและต้นไม้จิก ต้นไม้เกดโดยลำดับ ๗ แห่ง ๆละ ๗วัน
พระพุทธจริยาที่เสด็จประทับนั่งพิจารณาพระอภิธรรมยังรัตนฆรเจดีย์นั้น เป็นเหตุให้สร้างพระพุทธรูปปางนี้เรียกว่า “ ปางเรือนแก้ว”
ครั้นเสด็จจากการพิจารณาพระอภิธรรมปิฎกในเรือนแก้วเป็นเวลา ๗ วันแล้ว พระองค์ก็เสด็จจากรัตนฆรเจดีย์ ไปประทับนั่งเสวยวิมุตติสุขอยู่ ณ ร่มไม้อชปาลนิโครธ ซึ่งตั้งอยู่ทางด้านทิศบูรพาแห่งต้นพระศรีมหาโพธินั้น ครั้งนั้นมีพราหมณ์ผู้มีนิสัยชอบขู่ด้วยคำหยาบผู้หนึ่ง เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้วทูลถามว่า ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ คนที่เป็นพราหมณ์นั้นสำเร็จด้วยธรรมมีประมาณเท่าใด
พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพยากรณ์ว่า พราหมณ์ผู้ใดลอยบาปเสียได้ ไม่มี่กิเลสเครื่องขู่คนอื่น ปราศจากกิเลสย้อมจิตไม่ติดแน่นดุจน้ำฝาด มีตนสำรวมดีแล้ว รู้จบพระเวท อยู่จบพรหมจรรย์แล้ว ไม่มีกิเลสเครื่องฟูใจในโลกแม้แต่น้อยพราหมณ์ผู้นั้นชอบที่จะพึงกล่าวว่าตนเป็นพราหมณ์ได้โดยธรรม
| 
