ปางฉันสมอ

   

ลักษณะพุทธรูป

   พระพุทธรูปปางนี้  อยู่ในพระอิริยาบถนั่งขัดสมาธิราบพระหัตถ์ซ้ายหงายวางบนพระเพลา  พระหัตถ์ขวาทรงถือผลสมอ  หงายพระหัตถ์วางที่พระชานุเป็นกิริยาเสวยผลสมอ

ประวัติความเป็นมา

   ครั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงประทับเสวยวิมุตติสุข  ณ  ร่มไม้มุจลินท์ได้  ๗  วัน  แล้วก็เสด็จไปประทับยังร่มไม้เกต  ชื่อว่า “ราชายตนะ”  อันตั้งอยู่ด้านทิศทักษิณแห่งต้นศรีมหาโพธินั้นเสวยวิมุตติสุขอยู่อีกตลอด  ๗  วัน

    ครั้นล่วง  ๗  วันแล้ว  เวลาเช้าเสด็จออกจากสมาธิวิหาร  ทรงประดิษฐาน  ณ  ที่นั้น  ครั้งนั้น  ท้าวสักกอมรินทราธิราชทรงดำริว่า  พระผู้มีพระภาคเสวยวิมุตติสุขถึง  ๗  สัปดาห์แล้วนับแต่วันตรัสรู้มาถึงวันนี้รวมได้  ๔๙  วันแล้ว ยังมิได้เสวยพระกระยาหารเลย  สมควรจะเสวยพระกระยาหารบ้างแล้ว  จึงนำผลสมออันเป็นทิพย์โอสถ  น้อมเข้าไปถวายพระพุทธองค์พระองค์ทรงรับและเสวยผลสมอนั้นตามเทวประสงค์  ครั้นทรงเสวยแล้วทรงทำสรีรกิจลงพระบังคน  ได้ความผาสุกแห่งพระวรกาย  ทรงบ้วนพระโอฐแล้วเสด็จประทับนั่งยังสถานที่นั้นตามเดิม 

    พระพุทธจริยาที่เสวยผลสมอนี้นั่นเอง  เป็นเหตุให้สร้างพระพุทธรูปปางนี้เรียกว่า  “ปางฉันสมอ”