ปางรับมธุปายาส

   

ลักษณะของพระพุทธรูป 

    พระพุทธรูปปางนี้  อยู่ในพระอิริยาบถนั่งขัดสมาธิ  แบบพระหัตถ์ทั้งสองยื่นออกไปข้างหน้าเป็นกิริยารับมธุปายาสพระปางนี้ทำแบบนั่งห้อยพระบาทก็มีแต่ก็เห็นมีอยู่เฉพาะที่หอกรมานุสรเท่านั้น

 ประวัติความเป็นมา

     ณ  หมู่บ้านตำบลอุรุเวลา  เสนานิคม  แขวงเมืองพาราณสีไม่ไกลจากที่ประทับของพระมหาบุรุษบรมโพธิสัตว์นัก  เช้าตรู่ของวันขึ้น ๑๕  ค่ำเดือน  ๖  ธิดาของกฎุมพีนายบ้านเสนานิคมมีชื่อว่านางสุชาดา  มีความปรารถนาจะทำการบวงสรวงเทวดา  ณ  ควงไม้นิโครธพฤกษ์นั้น  เพราะนางได้ตั้งปณิธานไว้ว่า  ขอให้นางได้มีสามีที่ดีมีสกุลเสมอกัน  กับขอให้ได้บุตรคนแรกเป็นชาย  ครั้นต่อมานางสุชาดาได้สามีและบุตรชายสมความปรารถนา  นางจึงหุงข้าวปายาสคือข้าวสุก  หุงด้วยน้ำนมโคล้วนเสร็จแล้ว  จัดลงในถาดทองนำไปที่ต้นนิโครธพฤกษ์  ครั้นถึงต้นไทรก็แลเห็นพระมหาบุรุษงามด้วยรัศมี  มีความโสมนัสเป็นอย่างยิ่ง  สำคัญว่าเป็นรุกขเทวดา  จึงน้อมถาดข้าวมธุปายาสเข้าไปถวายด้วยความเคารพยิ่งขณะนั้นบาตรของพระองค์ที่ฆฏิการพรหมถวายเผอิญได้อันตรธานหาย   พระองค์จึงทรงเหยียดพระหัตถ์ทั้งสองออกรับข้าวมธุปายาสนั้นทั้งถาด  แล้วทอดพระเนตรแลดูนาง  นางเห็นพระอาการจึงทูลถวายทั้งถาดโดยทูลว่า  “ข้าแต่พระผู้เป็นเจ้าข้าพเจ้าขอถวายข้าวมธุปายาสพร้อมทั้งถาดภาชนะทองอันรองใส่  ขอพระองค์จงรับไปโดยควรแก่พระหฤทัยปรารถนาเถิด”แล้วนางก็กราบถวายบังคมลากลับไปยังบ้านแห่งตน  พร้อมกับความโสมนัสชื่นชมยินดีเป็นอย่างยิ่ง