พระปุณณมันตานีบุตรเถระ

ผู้เป็นเอตทัคคะด้านการเป็นพระธรรมถึก

   พระปุณณมันตานีบุตรเถระ เป็นบุตรพราหมณ์มหาศาลในบ้านพราหมณ์ชื่อ โทณวัตถุ กรุงกบิลพัสดุ์ เป็นบุตรนางมันตานีพราหมณี
   ปุณณมาณพเป็นหลานพระอัญญาโกณฑัญญเถระ เข้ามาบวชในพระพุทธศาสนา เพราะพระอัญญาโกณฑัญญะเป็นผู้นำพาให้บวชในช่วงที่พระบรมศาสดาประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน ครั้นบวชแล้วได้เรียนกรรมฐานจากหลวงลุง ตั้งใจบำเพ็ญเพียรไม่นานักก็ได้บรรลุพระอรหันตผล สำเร็จเป็นพระขีณาสพในพระพุทธศาสนา
   ท่านตั้งอยู่ในธรรม 10 อย่างคือ มักน้อย สันโดษ ชอบสงัด ไม่ชอบเกี่ยวข้องด้วยหมู่ ปรารภความเพียร บริบูรณ์ด้วยศีล สมาธิ ปัญญา วิมุตติ ความรู้เห็นในวิมุตติ แม้เมื่อมีบริวาร ท่านก็สั่งสอนให้ตั้งอยู่ในคุณธรรม 10 ประการเช่นเดียวกัน
   ท่านอาศัยความที่ตนตั้งอยู่ในคุณธรรมเช่นใด แล้วสอนผู้อื่นให้ตั้งอยู่ในคุณธรรมเช่นนั้น ท่านมีวาทะแสดงธรรมภาษิตได้ลุ่มลึก ให้ผู้ฟังเข้าใจแจ่มแจ้ง ด้วยคำอุปมาอุปไมย เช่น วิสุทธิ 7 อุปมาด้วยรถ 7 ผลัด จึงได้รับการยกย่องในเอตทัคคะผู้เป็นพระธรรมถึก