พระมหานามเถระ เป็นพระภิกษุสาวกของพระพุทธเจ้า เป็นหนึ่งในปัญจวัคคีย์ เกิดในตระกูลพราหมณ์มหาศาล กรุงกบิลพัสดุ์ ท่านได้ศึกษาศิลปวิทยาจบไตรเพท เนื่องด้วยพราหมณ์ผู้เป็นบิดาของท่านเคยเป็นพราหมณ์ 1 ใน 8 คนที่ได้รับนิมนต์เข้ารับภัตตาหารในพระราชวังกรุงกบิลพัสดุ์ในวันขนานพระนามเจ้าชายสิทธัตถะ และได้ทำนายเป็น 2 ประการว่า “พระราชกุมารนี้ ถ้าดำรงอยู่ในเพศฆราวาส จักได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ถ้าออกบวชจักได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นศาสดาเอกในโลก” บิดาของท่านจึงสั่งเสียให้ลูกชายคือมหานามะพราหมณ์ออกบวชหากเจ้าชายออกผนวชตามคำทำนาย เหมือนกับภัททิยมาณพ จึงได้ออกบวชเป็นฤาษี ปรนนิบัติพระมหาบุรุษพร้อมกันทั้ง 5 คน
ในวันแรม 3 ค่ำ เดือน 8 ได้ฟังปกิณกเทศจากพระพุทธองค์ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ได้ดวงตาเห็นธรรมสำเร็จเป็นพระโสดาบัน แล้วทูลขออุปสมบท ได้ฟังอนัตตลักขณสูตร สำเร็จเป็นพระอริยบุคคล
ท่านเป็นผู้มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในช่วงต้นพุทธกาล
