พระโกณฑธานเถระ

ผู้เป็นเอตทัคคะด้านการจับสลากเป็นที่หนึ่ง

   พระโกณฑธานเถระ เดิมชื่อว่า ธานมาณพ ท่านถือกำเนิดในตระกูลพราหมณ์ พระนครสาวัตถี ได้ศึกษาศิลปวิทยาตามธรรมเนียมของพราหมณ์จนจบไตรเพท
   ต่อมาได้อุปสมบทในพระพุทธศาสนา ตั้งแต่วันที่ท่านได้อุปสมบทก็ปรากฎว่ามีภาพลวงตาเป็นรูปหญิงสาวติดตามไปข้างหลังของท่าน (เพราะอกุศลกรรมเก่าที่ทำไว้เมื่อครั้งพระกัสสปพุทธเจ้า) แต่ตัวท่านมองไม่เห็น พวกมนุษย์จึงเรียกท่านว่า โกณฑธานะ (ธานะ ผู้ลามก ผู้ชั่วช้า) ส่วนพวกภิกษุผู้ไม่รู้ความจริงก็พากันรังเกียจ
   เมื่อพระเจ้าปเสนทิโกศลได้ทรงพิสูจน์จนทราบว่า หญิงสาวที่มองเห็นนั้นเป็นเพียงภาพลวงตาเท่านั้น จึงมีความเลื่อมใส ตรัสรับสั่งให้นิมนต์เข้าไปรับอาหารบิณฑบาตในพระราชวังทุกวัน
   ตั้งแต่นั้นมา ท่านมีสุขภาพแข็งแรง สุขภาพจิตดีขึ้น เพราะไม่มีคำพูดเสียดสี มีโอกาสบำเพ็ญวิปัสสนากรรมฐานอย่างเคร่งครัด ได้บรรลุพระอรหันตผล เป็นพระอริยบุคคล ส่วนรูปหญิงสาวก็หายไปไม่ปรากฏ