พระอนุรุทธเถระ

ผู้เป็นเอตทัคคะด้านทิพจักษุ

   พระอนุรุทธเถระเป็นโอรสของพระอมิโตทนะ ศากยวงศ์แห่งกรุงกบิลพัสดุ์ ได้อุปสมบทพร้อมกับเจ้าภัททิยะ เจ้าอานนท์ เจ้าภคุ เจ้ากิมพิละ เจ้าเทวทัต และนายอุบาลีช่างผม
   ท่านได้เรียนกรรมฐานสำนักของพระธรรมเสนาบดี แล้วบำเพ็ญสมณธรรมปาจีนวังสทายวัน แคว้นเจติยะ ได้ปฏิบัติตามหลักมหาอริยวังสปฏิปทา ประดับไปด้วยความสันโดษในปัจจัย 4 มีภาวนาเป็นที่มายินดี ได้บรรลุวิชชา 3 เป็นพระมหาขีณาสพในพระพุทธศาสนา
   ท่านได้เจริญอาโลกกสิณตรวจดูเหล่าสัตว์ด้วยทิพยจักษุอย่างเดียวตลอดเวลาทั้งกลางวันและกลางคืน เว้นแต่ช่วงเวลาฉันเท่านั้น ดังนั้น พระเถระนี้จึงชื่อว่าเป็นยอดของภิกษุทั้งหลายผู้มีทิพจักษุ เพราะเป็นผู้มีความชำนาญอันสะสมไว้ตลอดวันและคืน
   ท่านได้รับมอบหมายให้บริหารคัมภีร์อังคุตตรนิกาย พร้อมด้วยพระอรหันต์ 500 รูป เมื่อครั้งปฐมสังคายนาที่ถ้ำสัตตบรรณ ข้างภูเขาเวภารบรรพต กรุงราชคฤห์ ภายหลังการเสด็จดับขันธปรินิพพานของพระพุทธเจ้า