พระอุปสีวเถระ

พระอุปสีวเถระ (ท่านเป็นศิษย์ของ พราหมณ์พาวรีที่ถูกส่งมาทูลถามปัญหาทั้ง 16 ต่อพระพุทธเจ้า ณ ปาสาณเจดีย์) ท่านเป็นบุตรพราหมณ์ในกรุงสาวัตถี เมื่อเจริญวัยแล้ว ได้ไปฝากตัวเป็นศิษย์เล่าเรียนศิลปวิทยาในสำนักของพราหมณ์พาวรี ผู้เป็นปุโรหิตของพระเจ้าปเสนทิโกศล
   อุปสีวมาณพทูลถามปัญหาว่า ลำพังข้าพระพุทธเจ้าผู้เดียวไม่ได้อาศัยอะไร และไม่อาจข้ามห้วงทะเลใหญ่ คือกิเลสได้ ขอพระองค์ตรัสบอกอารมณ์ที่หน่วงเหนี่ยว ซึ่งข้าพระพุทธเจ้าจะควรอาศัยข้ามห้วงนี้แก่พระพุทธเจ้าเถิด
   พระบรมศาสดาทรงพยากรณ์ว่า “ท่านจงเป็นผู้มีสติเพ่งอากิญจัญญายตนญาณ อาศัยอารมณ์ว่าไม่มีๆ ดังนี้ ข้ามห้วงทะเลใหญ่เถิด ท่านจงละกามทั้งหลายเสีย เป็นคนหมดความสงสัย เห็นความหมดไปแห่งความทะยานอยากได้ชัดเจน ทั้งกลางวัน กลางคืนเถิด”
   ในที่สุดแห่งการพยากรณ์ปัญหา อุปสีวมาณพส่งใจไปตามธรรมเทศนา จิตก็หลุดพ้นจากอาสวะ ไม่ถือมั่นด้วยอุปทาน ได้สำเร็จพระอรหัตผลก่อนอุปสมบท