พระชตุกัณณีเถระ (ท่านเป็นศิษย์ของพราหมณ์พาวรีที่ถูกส่งมาทูลถามปัญหาทั้ง 16 ต่อพระพุทธเจ้า ณ ปาสาณเจดีย์) เป็นบุตรของพราหมณ์ในนครสาวัตถี เดิมชื่อ ชตุกัณณีมาณพ เมื่อเจริญวัยแล้ว ได้ไปฝากตัวเป็นศิษย์เล่าเรียนศิลปวิทยาในสำนักของพราหมณ์พาวรี ผู้เป็นปุโรหิตของพระเจ้าปเสนทิโกศล
ชตุกัณณีมาณพทูลถามปัญหาว่า ข้าพระองค์ได้ทราบว่า พระองค์ไม่ใช่ผู้ใคร่กาม ข้ามพ้นห้วงกิเลสเสียแล้ว จึงมาเฝ้าเพื่อจะทูลถามพระองค์ผู้หากิเลสกามมิได้ ขอพระผู้มีพระภาคเจ้าผู้มีปัญญาดุจดวงตาอันเกิดพร้อมกับตรัสรู้ จงแสดงธรรมสำหรับระงับกิเลสแห่งข้าพระพุทธเจ้า เหตุว่า พระองค์ทรงผจญกิเลสกามให้แห้งหายได้ ดุจพระอาทิตย์อันส่องแผ่นดินให้แห้งด้วยรัศมี ขอพระองค์ผู้มีปัญญากว้างขวางราวกับแผ่นดิน ตรัสบอกธรรมเป็นเครื่องละชาติชราในอัตภาพนี้แก่ข้าพระองค์ผู้มีปัญญาน้อยด้วยเถิด
พระบรมศาสดาทรงพยากรณ์ว่า “ท่านจงกำจัดความกำหนัดในกามให้หมดสิ้นไป เห็นความหมดไปแห่งกามเป็นความเกษมเถิด กิเลสเครื่องกังวลที่ท่านยึดถือไว้ด้วยตัณหา และทิฏฐิ ซึ่งควรจะละเสีย อย่าเสียดแทงใจของท่านได้ กังวลใดได้มีแล้วแต่ปางก่อน ท่านจงให้กังวลนั้นเหือดแห้งเสีย กังวลในภายหลังอย่าได้มีแก่ท่าน ถ้าท่านจักไม่ถือเอากังวลในท่ามกลาง ท่านจักเป็นคนสงบระงับกังวลได้ อาสวกิเลสซึ่งเป็นเหตุถึงอำนาจมัจจุราชของชนผู้ปราศจากความกำหนัดในกามโดยอาการทั้งปวงก็มีมิได้”
ชตุกัณณีมาณพได้บรรลุพระอรหัตผล เมื่อจบโสฬสปัญหาพยากรณ์
