พระอุทยเถระ (ท่านเป็นศิษย์ของพราหมณ์พาวรีที่ถูกส่งมาทูลถามปัญหาทั้ง 16 ต่อพระพุทธเจ้า ณ ปาสาณเจดีย์) เป็นบุตรของพราหมณ์ในนครสาวัตถี เดิมชื่อ อุทยมาณพ เมื่อเจริญวัยแล้ว ได้ไปฝากตัวเป็นศิษย์เล่าเรียนศิลปวิทยาในสำนักของพราหมณ์พาวรี ผู้เป็นปุโรหิตของพระเจ้าปเสนทิโกศล
อุทยมาณพทูลถามว่า โลกนี้อะไรผูกพันไว้ อะไรเป็นเครื่องสัญจรของโลกนั้น ท่านกล่าวว่านิพพานๆ ดังนี้ เพราะละอะไรได้ พระบรมศาสดาทรงพยากรณ์ว่า “โลกมีความเพลิดเพลินผู้พันไว้ความตรึกเป็นเครื่องสัญจรของโลกนั้น ท่านกล่าวกันว่า นิพพานๆ ดังนี้ เพราะละตัณหาเสียได้”
ในที่สุดแห่งการพยากรณ์ปัญหา อุทยมาณพได้สำเร็จพระอรหัตผลก่อนอุปสมบท