พระโปสาลเถระ

พระโปสาลเถระ (ท่านเป็นศิษย์ของพราหมณ์พาวรีที่ถูกส่งมาทูลถามปัญหาทั้ง 16 ต่อพระพุทธเจ้า ณ ปาสาณเจดีย์) เป็นบุตรของพราหมณ์ในนครสาวัตถี เดิมชื่อ โปสาลมาณพ เมื่อเจริญวัยแล้ว ได้ไปฝากตัวเป็นศิษย์เล่าเรียนศิลปวิทยาในสำนักของพราหมณ์พาวรี ผู้เป็นปุโรหิตของพระเจ้าปเสนทิโกศล
   โปสาลมาณพทูลถามปัญหาว่า ข้าพระพุทธเจ้า ขอทูลถามถึงญาณของบุคคล ผู้มีความกำหนดหมายในรูปแจ้งชัด (คือได้บรรลุรูปฌาณแล้ว) ละรูปารมณ์ทั้งหมดได้แล้ว (คือบรรลุฌาณสูงกว่ารูปฌาณขึ้นไปแล้ว) เห็นอยู่ ทั้งภายในภายนอกว่า ไม่มีอะไรเลย (คือ บรรลุอรูปฌาณ ที่เรียก อากิญจัญญายตนะ) บุคคลเช่นนั้น จะควรแนะนำสั่งสอนให้ทำอย่างไรต่อไป
   พระบรมศาสดาทรงพยากรณ์ว่า “พระตถาคตรู้ภูมิที่เป็นที่ตั้งแห่งวิญญาณทั้งหมด จึงรู้บุคคลเช่นนั้น แม้ยังคงอยู่ในโลกนี้ ว่ามีอัธยาศัยน้อมในอากิญจัญญายตนภพ มีความเพลิดเพลินยินดีเป็นเครื่องประกอบ ลำดับนั้น ย่อมพิจารณาเห็นสหชาตธรรมในอากิญจัญญายตนฌานนั้น (คือ ธรรมที่เกิดพร้อมกับฌานนั้น) แจ้งชัด โดยลักษณะสามอย่าง (คือ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัว) ข้อนี้ เป็นฌารอันถ่องแท้ของบุคคลเช่นนั้น ผู้มีพรหมจรรย์ได้ประพฤติหมดแล้ว”
   ในที่สุดแห่งการพยากรณ์ปัญหา โปสาลมาณพได้บรรลุพระอรหัตผล พร้อมกับชฎิล 1,000 คน บริวารของตน