พระเมฆิยเถระ

พระเมฆิยเถระ เกิดในตระกูลแห่งเจ้าศากยะ ในนครกบิลพัสดุ์ ได้นามว่า เมฆิยะ ครั้นเจริญวัยแล้วบวชในสำนักของพระบรมศาสดา เป็นพระอุปัฏฐากพระพุทธเจ้าอยู่ในปฐมโพธิกาล ช่วงระยะ 20 ปีแรก นับแต่กาลที่ทรงตรัสรู้ เพราะยังไม่มีพระอุปัฏฐากประจำพระองค์
   เมื่อบวชแล้วได้ปรารภกับตนเองว่า “น่าอัศจรรย์นัก เราออกเรือนมาบวชเป็นบรรพชิตด้วยศรัทธาแท้ๆ ยังถูกอกุศลวิตกที่ชั่วช้า 3 อย่าง (กามวิตก พยาบาทวิตก วิหิงสาวิตก) ครอบงำเอาได้” พระบรมศาสดาจึงตรัสสอนวิธีระงับวิตทั้ง 3 ประการ โดยให้ตั้งอยู่ในธรรม 5 ประการ คือ

1. 1. เป็นผู้มีกัลยาณมิตร
2. 2. เป็นผู้มีศีลสำรวมในพระปาฏิโมกข์
3. 3. เป็นผู้พูดวาจาเป็นสุภาษิต (วาจาที่ขัดเกลา คือพูดแล้วไม่นำมาซึ่งโทษ มีแต่จะนำมาซึ่งประโยชน์โดยส่วนเดียว)
4. 4. เป็นผู้มีความเพียรบากบั่น
5. 5. เป็นผู้มีปัญญา

ทรงตรัสให้เจริญธรรมอีก 4 อย่าง คือ อสุภะ เพื่อจะได้ละซึ่งราคะ, เมตตา เพื่อจะได้ละพยาบาท, อานาปานสติ เพื่อจะได้ตัดเสียซึ่งวิตก และอนิจจสัญญา เพื่อจะได้ถอนขึ้นเสียซึ่งอัสมิมานะ ท่านบรรลุพระอรหันตผล สำเร็จเป็นพระอริยบุคคล